Беларусам

Якуб Колас

Ўстаньце, хлопцы, ўстаньце, браткі!
Ўстань ты, наша старана!
Ўжо глядзіць к нам на палаткі
Жыцця новага вясна.

Ці ж мы, хлопцы, рук не маем?
Ці ж нам сілы бог не даў?
Ці ж над родным нашым краем
Промень волі не блішчаў?

Выйдзем разам да работы,
Дружна станем, як сцяна,
I прачнецца ад дрымоты
З намі наша старана!

Якуб Колас

Свеціць мне зорка з бяздонных глыбінь.
Вечнае неба таемна-прыгожа.
Есць нейкая сувязь, няспынная плынь,
Толькі ім назвы, імя не знаходжу.

Ласкава кажа мне зорка: спачынь!
Ах, мой вандроўнік, суцішся, нябожа!
Носіш ты ў сэрцы жальбу далячынь,
Атам журботны ў святым падарожжы.

Светлая зорка, ты ярка гарыш,
Одум мой горкі ўзнясі ты на крыж,
Мне ж падары ты радасць спакою!
О, не, ты далёка, халодны твой жар.
Вечар мой нікне под полагам хмар.
Арфа разбіта - чыею рукою?

Якуб Колас

Ідзе вясна ўжо, дзякуй Богу!
Згінуў снег з сырой зямлі;
Папсавала гразь дарогу,
Перавалы загулі.

Сонца грэе, прыпякае;
Лёд на рэчцы затрашчаў.
Цёплы вецер павявае,
Хмар дажджлівых нам прыгнаў.

Вось і бусел паказаўся,
Гусі дзікія крычаць,
Шпак на дубе расспяваўся,
Жураўлі ужо ляцяць.

I зіма, як дым, прапала!
Зелянее луг, ралля.
Як ад болю, ачуняла
Наша родная зямля.

Канец лета

Якуб Колас

Лецейка ты, лета,
Гучна песня спета,
Весела было!
Бралі поўнай чарай
Шчодрасць тваю, дары -
Сонца і святло.
Цешыла ты дзетак
Ды ласкава гэтак -
Матчынай рукой,
Воляй маладою,
Цёплаю вадою,
Чыстаю ракой,
Полем і лясамі,
Спевам - галасамі
Ясных дзён тваіх.
Мыла іх расою,
Сонцавай касою
Уцірала іх...
...Чарай асалоду
Чэрпалі, як воду,
Поўнаю, за край.
Залатое лета!
Дык прымі ж за гэта
Шчырае «бывай»!

Будзь цвёрды

Якуб Колас

Ты не гніся, брат, ніколі
Траўкаю пахілай,
Сам пружыны своёй долі
Выкуй ўласнай сілай!

Бо хоць кажуць, што з уклону
Не баліць галоўка, -
Не зважай: з ярма-прыгону
Выйшла гэта слоўка.

Не прасі, не спадзявайся
Ты на дапамогу,
Сам з нягодамі змагайся,
Сам прабі дарогу!

Хоць памогуць табе людзі
Адшукаць дарогі,
А саб"ешся, зноў ты будзеш
Абіваць парогі.

Не лісціся к сільным, дружа,
Зеллейкам-бярозкай,
Бо не выйдзеш век з-пад гужа,
Страціш вобраз боскі,

І ў людзей ты гонар страціш -
І цябе зракуцца:
Лепш змагацца вольным, браце,
Чым цярпець ды гнуцца.

Дзед Мароз

Якуб Колас

Ходзіць дзед белабароды
Полем, лесам, пералескам,
Засцілае рэчкі лёдам,
Брыльянцістым снежным блескам.

Сыпле іней на бярозы,
Туліць дрэвы лёгкім пухам,
Крые руні, травы, лозы
Белай посцілкай-кажухам.

Дзеда ўсюды носяць ногі,
І к нам прыйдзе на хвілінку
Адпачыць крыху з дарогі,
Важна сеўшы на ялінку.

А ялінка!.. Чаго толькі
На яе няма галінках!
Свецяць зоркі і вясёлкі
У бліскучых павуцінках.

Тут лісічка, зайчык, мышка,
Рыбкі, буслік доўгавязы.
А як ззяюць на ёй шышкі,
Нібы ў іх гараць алмазы!

Каля ёлкі карагоды,
Песні, гутарка жывая,
А той дзед белабароды
Толькі ў вусы смех пускае.

Дык рассунем кола шырай,
Патанцуем на памосце,
Песняй звонкай, песняй шчырай
Прывітаем дзеда-госця.

Якуб Колас

Добра ў лузе ў час палудны!
Лёгка там дыхнуць!
Хмаркі белыя марудна
За лясы плывуць.

Ветрык краскі чуць калыша,
Травы шалясцяць,
Луг зялёны жыццем дыша -
Конікі трашчаць.

Ў лозах шчэбет не сціхае,
Шум стаіць і свіст,
Ў яркім бляску спачывае
На ракіце ліст.

Спевам-гоманам і звонам
Поўніцца ўвесь луг,
I дрыжыць над ім, зялёным,
Жыватворчы дух.

На полі вясною

Якуб Колас

Люблю я прыволле
Шырокіх палёў,
Зялёнае мора
Ржаных каласоў.

I вузкія стужкі
Сялянскіх палос -
Люблю цябе, поле,
Люблю я твой плёс.

Ігрушы старыя,
Што ў жыце шумяць,
Зялёныя межы,
Далёкую гладзь.

Люблю я дарогі,
Што леглі між гор,
Ўнізе пад гарою
Ручча разгавор.

Люблю я узгоркі,
I насып-курган,
I сіняй далечы
Празрысты туман...

Люблю пазіраць я
На поле вясной,
Як ветрык жартліва
Плыве збажыной.

Калышацца жыта,
Радамі бяжыць,
А хваля паветра
Дрыжыць і дрыжыць...

Люблю я прыволле
Шырокіх палёў,
Зялёнае мора
Буйных каласоў.

У летні адпачынак

Якуб Колас

На століку маім ляжаць паперы,
Чарнільніца, як мачыха, стаіць...
А мне так хочацца зірнуць за дзверы,
На двор пайсці ды неба даль праверыць,
Агледзець хмар каралавую ніць.

Люблю я іх, люблю іх узнікненне
I вольны рух па сонечным шляху,
Іх шпаркі рост, купчастае адзенне,
Люблю глядзець, як неба сутарэнне
Узносіць іх кудлатую страху.

Чарнільніца мая глядзіць з дакорам
I думае, напэўна: «Ох, гультай!»
А я тады адказваю з пакорай:
«Я толькі пакурыць, вярнуся скора,
Хвіліначку, галубка, пачакай!»

I я за дзверы шусь! - I я на волі.
Такі табе навокала прастор!
Кучматы лес, утульны луг і поле...
Гляджу, што дзеецца ў блакітным доле,
I бачу - хмара ціснецца на бор.

Iду ў лясок сачыць за хмарай гэтай.
Між сосен дзвюх калышацца гамак.
I чую я - гром глуха грымнуў дзе-та.
Я ў гамаку, - п"ю чары, слодыч лета,
Чарнільніца ж мне кажа там: - Лайдак!

Майму другу

Якуб Колас

Немалую дарогу прайшлі мы
Па чужой і па роднай зямлі.
Адыходзілі вёсны і зімы,
І гады за гадамі плылі.

Шмат снавалі мы кросен шаўковых
З нашых думак-лятунак і мар;
Сустракалі нас ветла дубровы,
І лясы нам давалі свой дар.

Па-над рэчкай у лузе квяцістым
Мы хадзілі, бывала, не раз;
Векавыя дубы жоўтым лістам
Навявалі няўцямны нам сказ.

Жураўлі праляталі над полем,
Забіраючы лета з сабой,
Ды пагуліваў вецер на волі
З неакрэсленай ціхай журбой.

Эх, ды дзе не ляжалі пуціны!
Хіба можна іх змераць, злічыць?
Пакідалі мы дзве каляіны,
Але песня адна ў іх гучыць.

Аб той песні, што сэрца мне поўніць,
Аб табе, кім жыву я заўжды,
Я хачу, мілы друг мой, напомніць,
Прыгадаўшы былыя гады.

Якуб Колас

Пуста ў лузе. Толькі стогі
Парыжэўшыя стаяць,
Ды шпакі каля дарогі
Цэлы дзень адно крычаць.

Грэчка зжата. Гола ў полі.
Жыта звезена даўно.
Толькі плаваюць на волі
Кучы хмар, як валакно.

Дожджык сее беспрастанку;
Вецер свішча так, як звер...
Колькі лужын каля ганку!
А гразі, гразі цяпер!

Ссохлі травы, ўсё павяла.
Слоць, плюхота, холад, цьма.
Эх, скарэй бы закрывала
Зямлю чорную зіма!

За навуку

Якуб Колас

Заціхаюць гоні і даліны,
Павучкі наткалі павуціны
Ды развесілі на сонцы
Свае белыя красёнцы.

Ходзіць вецер полем з сумным спевам,
Дзе жытцо рунее новым севам.
Адышло ад нас ты, лета,
Жаўталісцем лес адзеты.

Кончыліся, дзеці, вашы гульні
Каля светлай рэчкі, каля пуні,
I на жоўценькім пясочку,
I ў зялёненькім лясочку.

Пахавайце вуды, стрэлы, лукі,
Прыступіце, дзеці, да навукі,
Каб было ўсё акуратна,
Каб вучыцца на «выдатна».

Дык павучымся ж мы зіму шчыра;
Вясна вернецца, а з ёю - вырай,
Зноў мы слаўна пагуляем,
Свежых ягад назбіраем.

Беларускаму люду

Якуб Колас

Змоўкні ты, сціхні, песня пакуты,
Заварушыся, наш край!
Люд беларускі! Рві свае путы!
Новую песню спявай!

Дружна і згодна станьма сцяною.
Доля не прыйдзе сама,
Воля не зойдзе к нам стараною,
Збоку дарог ёй няма.

Люд! Праканайся: толькі мы самі –
Долі свае кавалі.
Годзе жа, досыць панукаць намі,
Гнаць з нашай роднай зямлі!

Нам паганятых болей не трэба -
Будзем мы жыць без паноў.
Самі вы дбайце лепей пра неба! -
Скажам мы так да ксяндзоў.

Хіба забудзем мы тыя межы,
Што правадзілі без нас?
Раны глыбокі, ох, яшчэ свежы!
Помсты агонь не пагас.

Нас падзялілі - хто? Чужаніцы,
Цёмных дарог махляры.
К чорту іх межы! К д’яблу граніцы!..
Нашы тут гоні, бары!

Будзем мы самі гаспадарамі,
Будзем свой скарб ратаваць!
Годзе той крыўды! Ў ногу з братамі
Пойдзем наш край вызваляць.

Ох, і агорклі гэтыя кпіны!..
Злучым мы ў хор галасы:
Эх, вы разлогі роднай краіны,
Нашы палеткі, лясы!

Родны вы сэрцу нашаму, гмахі
Лесу, лугоў і палёў!
Досыць ўшчувалі нас паны-ляхі,
Ведаем ціск маскалёў...

Змоўкні жа, сціхні, песня пакугы!
Заварушыся, наш край!
Люд! Вызваляйся, рві свае путы,
Новыя песні спявай!

Адлёт жураўлёў

Якуб Колас

Белыя валокны
Сцелюцца над долам.
Не спяваюць птушкі,
Сціхнуў лесу шолам.

Сцелюцца валокны,
Тчэцца павуціна -
Блізка, блізка восень,
Смутная часіна!

Зажурыцца неба,
Схованае ў хмары,
I агорнуць сэрца
Нейкі жаль і мары.

Замірае лета,
Заціхаюць далі,
Сірацее рэчка,
Халадзеюць хвалі.

Стомленасць, знямеласць...
Тояць думку боры...
Шш! што та за гукі
Чуюцца ў прасторы?

Жаласна-прыгожа
Льюцца ў небе гукі,
Слухаюць лясы іх,
Луг, балота, лукі.

У бязмежным небе
Роўненькім шнурочкам
Жураўлі на вырай
Мкнуцца над лясочкам.

Меншыцца шнурочак,
У паднеб"і тае,
Вось ледзь-ледзь чарнее,
Міг - і прападае.

I стаіш ты, смутны,
Доўга пазіраеш,
Як бы нешта страціў,
А што - сам не знаеш.

Так у час расстання
З тым, хто сэрцу любы,
Адчуваеш смутак
Цяжкай страты-згубы.

I глядзіш маўкліва
На дарожку тую,
Што нясе ўдалечу
Душу дарагую.

У родных мясцінах

Якуб Колас

Праз пяць гадоў я зноў наведаў Вусце,
Прытулак дум, абраны мой куток,
Дзе высіцца Вусцянскі мой грудок
І вецер лёгенька гайдаецца на кусце.

Іду на груд павольнаю ступою.
Сумотна мне, бо я цяпер адзін,
Мне шмат чаго прыходзіць на ўспамін,
І нікну я паныла галавою.

Грудок усё ж такі, як быў, прыветны,
Гваздзічка белая, чабор на ім,
Ды ўжо гляджу я поглядам другім,
Як дуб стары, астаўшыся бяздзетным.

Стаю, маўчу, мясціны аглядаю,-
Змяніліся, і трудна іх пазнаць.
Дубоў маіх паменшылася раць,
Як і людзей у родным нашым краі.

Бязлюддзе, ціш. Высокаю травою
Вусцянскія сялібы зараслі.
Бярэзнічак заняўся на зямлі,
Атульвае разложыстую хвою.

Дарожкі той, што бегла к Балачанцы,
Няма нідзе – згубілася ў траве,
У памяці ж маёй яна жыве,
Як шмат з таго, што знікла на палянцы.

І тых, з кім я так блізка быў знаёмы,
Ужо няма: хто выселіўся сам
К апошнім тым на свеце рубяжам,
Дзе крыж стаіць журботна – нерухомы;

Другіх вайна ў далёкі свет пагнала,
І многа іх не вернецца назад;
А трэціх вынішчыў, пабіў фашысцкі кат,
І родная зямля іх не прыбрала.

І ўсё мне туту, дзе вокам я не кіну,
Нагадвае аб жорсткасцях вайны.
Знявечаны лясы,а параснік буйны
Жывек і тчэ спрадвечную тканіну.

Ідзе жыццё, буяюць яго сілы, -
Хай паспрабуе хто суняць яго, спыніць.
Снуе жыцце за ніццю сваю ніць,
І моцныя для ўзлёту яго крылы.

Я ведаю – загояцца ўсе раны:
З пажарышч край паўстане, расцвіце
Ва ўсёй сваёй красе і паўнаце, -
Наш верны шлях, ён з праўдай павянчаны!

І толькі мне адно сягоння горка:
Няма таго, з кім думкі я дзяліў,
З кім тут стаяў, з кім я шчаслівы быў,-
Пагасла ты, яснюсенская зорка.

Асадзі назад!

Якуб Колас

Дрэнна маё жыцце,
Ўсё ідзе не ў лад,
I крычаць мне ўсюды:
«Асадзі назад!»

Божа ты мой мілы!
Б"юся я, як гад,
Толькі ж дзе ні ткнуся -
«Асадзі назад!»

Помню, я жаніўся,
Добры быў мой сват.
К дзеўцы нос паткнулі -
«Асадзі назад!»

Дзеўка была важна,
Ды сусед Кандрат
Мне нагу падставіў -
«Асадзі назад!»

Трапіў раз у горад,
Быў якраз парад,
Лезу я наперад -
«Асадзі назад!»

У засеках пуста,
Жыта выбіў град.
- Дай, старшынька, ссуды.
- «Асадзі назад!»

Я з капейкі збіўся,
Зарабіць я рад.
- Ці няма работы?
- «Асадзі назад!»

Сам я растрапаўся,
Лезе з плеч халат.
- Памажэце, людзі!
- «Асадзі назад!»

Сына свайго ў людзі
Вывеў бы Ігнат.
- Вось мой сын, паночкі!
- «Асадзі назад!»

Хлеб прыслалі ў вёску,
Там галодных шмат.
Пруся я з мяшэчкам -
«Асадзі назад!»

Галаву я маю:
Быў бы дэпутат.
- Цэнзу ты не маеш,
«Асадзі назад!»

Праўда, што таіцца,
Быў і мой чарод;
Два разы на жыцці
Выйшаў я ўпярод.

Ўзбунтаваў я вёску.
Ой, быў цяжкі год!
Прыязджае прыстаў:
- Выхадзі ўпярод!

Гэта ты, мярзавец,
Ўзбунтаваў народ?
Гэй, гарадавыя,
Даць яму ўпярод!

Мэта ўрока:

• Спрыяць выхаванню ў вучняў любві і цікавасці да роднага горада, краю, гісторыі, Бацькаўшчыны; беражлівых адносін да гістарычных помнікаў, збудаванняў; павагі да славутых людзей; пачуцця гонару за сваё мінулае.
• Паглыбіць веды вучняў аб роднай краіне.
• Забяспечыць развіццё ў школьнікаў умення ставіць мэту і планаваць сваю дзейнасць.
• Садзейнічаць развіццю ў вучняў уменняў удзельнічаць у зносінах.
• Забяспечыць развіццё ў школьнікаў маналагічнай і дыялагічнай мовы.
• Садзейнічаць усведамленню вучнямі каштоўнасці вывучаемай тэмы.

Абсталяванне:

мульцімедыйны праектар, электронная прэзентацыя, выстава кніг, музычнае афармленне

Ход урока:

1. Уступнае слова настаўніка (на фоне музыкі дэманстрацыі роліка аб Беларусі)

Люблю свой край, старонку гэту, дзе я радзілася, расла…

Беларусь! Яна, як матуля, без якой не нараджацца, не жыць, не дыхаць. І словы гэтыя сталі гучаць па-народнаму проста і шчыра, адкрыта і даверліва. Напэўна, кожны ў сваёй душы мае штосьці падобнае да гэтага пачуцця, а можа, і нешта большае, непадуладнае слову. Калі птушкі прылятаюць з далёкага выраю назад, на свае балоты, ва ўтульныя зялёныя шаты беларускіх лясоў, ведаю — імі кіруе вялікае прыцягальнае пачуццё, значыць, і яны пакланяюцца роднаму краю.

Жывём мы на гэтай чароўнай багатай зямлі і за штодзённымі клопатамі не заўважаем яе хараства, прывыкаем да ўсёй гэтай прыгажосці. І па-сапраўднаму адчуваем Радзіму толькі ўдалечыні ад яе. Як хочацца тады пачуць гучанне роднай мовы, убачыць роднае неба, удыхнуць роднага паветра.

З маленства мне запалі ў душу словы Я. Коласа: «Вобразы мілыя роднага краю, смутак і радасць мая…» Чамусьці амаль з кожным годам яны набываюць для мяне новы змест, па-новаму кладуцца на старонку нашага жыцця, увесь час зменлівага. Мы радуемся спеву птушак, жытняму коласу, высокаму лёту журавоў, зялёнаму бору. Мы пакланяемся шчодрай зямлі, шчодрай на хлеб і на таленты. Менавіта яна дала свету такіх вялікіх людзей, як Ф. Скарына, А. Міцкевіч, Я. Купала, В. Быкаў… Яна апета іх сэрцамі і душамі.

2. Вучанік

О Беларусь, мая калыска,

Жыццё маё, прытулак мой!

З гарачаю любоўю нізка

Схіляюся перад табой.

Зямны паклон табе, радзіма,

Тваім палям, тваім лясам,

Тваім заводам з белым дымам,

Тваім гасцінцам і шляхам.

П.Глебка.

3. Вучанік

Мяжуе з Польшчай, Украінай,

Расіяй, Латвіяй, Літвой

Твой родны край, тваяАйчына,

Жыццётваё і гонар твой.

I ты яезапомніімя,

Як неба, сонца і зару.

Тваязямля, тваяРадзіма

Названа светла — Беларусь.

(Ю. Свірка.)

4. Настаўнік.

Беларусь… Якая прыгожая, светлая наша краіна. Вы пачулі зараз, як П.Глебка і Ю. Свірка ў сваіх вершах з любоўю пішуць пра нашу Радзіму. А вы любіце сваю краіну?

Вучні ствараюць словы, якія ў іх асацыіруюцца са словам Радзіма. Кожная група зачытвае свой гукарад.

Прыклад (Радзіма - Беларусь, людзі зямлі беларускай, мова, родны кут, родная зямля, родная старонка, славутыя асветнікі, памятныя мясціны, клёкат буслоў, матчына калыханка, архітэктура, беларускія песні, святы, звычаі, культура, герб, флаг, гімн.)

5. Вучанік.

Беларусь… Як шмат значыць гэтае слова для нас, яе дзяцей. Гэта і родныя, знаёмыя з дзяцінства краявіды, і прыгожыя, працавітыя, сціплыя людзі. Радзіма. Родная старонка. Самы блізкі і дарагі сэрцу куточак. З самага дзяцінства памяць убірае ўсе самыя цікавыя і запамінальныя, уражлівыя і пяшчотныя, вялікія і дробныя праявы і малюнкі радзімага краю. Дзе заканчваецца дзяцінства, там пачынаецца Радзіма. Якім вялікім змястоўным сэнсам напоўнены гэтыя радкі! Бацькоўская хата, матчына песня, спеў жаваранка, клёкат буслоў, самыя пахучыя і прыгожыя лугавыя кветкі, росныя раніцы — усё гэта мая любая Радзіма.

6. Вучанік

Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь А.Р. Лукашэнка у сваім пасланні беларускаму народу і Нацыянальнаму сходу 21 красавіка 2011 года адзначыў: “«Мы, белорусы, - древний и одновременно очень молодой народ, быть может, и сами не знаем пределов своих возможностей. Разбудить эти скрытые родники энергии и силы - главная задача объявленного Года предприимчивости». Когда у человека есть собственное дело, дом, земля, это дает ему возможность ощутить себя хозяином своей судьбы и страны. Сегодня от представителей любой профессии требуется быть настоящими хозяевами своего дела, активными и инициативными людьми. Процветающую экономику под силу построить только энергичным, творчески мыслящим и духовно богатым личностям, не боящимся идти вперед, рисковать и брать ответственность на себя. Актуальной задачей является воспитание устойчивого желания добросовестно трудиться, учиться, выполнять возложенные обязанности”.

7. Настаўнік

— А што кожны з вас можа зрабіць для сваёй краіны, каб жыць у ёй станавілася ўсё лепш і лепш?

Адказы вучняў.

— А для свайго горада?

Адказы вучняў.

— Для сваёй школы?

8. Настаўнік.

Паслухайцеаднугісторыю. Ці то полем, ці то лесам ішлітрыпадарожнікі. Ішліянытрыдні і трыночыдыяшчэпаўдня. Прытаміліся. Прыселі. Раптамчуюць — спяваенехта.

Прыслухаўсяпершы:

—Відаць, жаўранак.

—Не, — кажадругі, — гэта лес шуміць.

А трэціпрыпаўвухам да зямлі і прашаптаў:

— Дыгэта ж зямля наша спявае.

Вось якая яна, наша зямлябеларуская. Тамуў нас і песні, і танцы такіяпрыгожыя.

9. Песню выконвае Старушак Дар’я

Дар’я у нас сакратар пярвічнай арганізацыы ГА БРСМ. Я на вельмі актыўная асоба. Прымае ўдзел у рэспубліканскіх акцыях і мерапрыемствах.

Настаўнік.

Мы, беларусы, ганарымся сваімі славутымі продкамі: Ефрасінняй Полацкай, Кірылам Тураўскім, Францішкам Скарынам. Нашы выдатныя пісьменнікі Янка Купала, Якуб Колас, Максім Багдановіч, Элаіза Пашкевіч, Канстанцыя Буйло марылі аб незалежнай Беларусі з уласнай мовай і культурай і сваёй творчасцю, сваімі спра-вамі набліжалі гэты час. Яны любілі наш край і гэтую любоў адлюстроўвалі ў вершах.

Прагваюць гэту традыцыю і нашы землякі. Сягодня у нас прысутнічае наша зямлячка паэтка, член савета ветэранаў педагагічнай працы, чалавек з актыўнай сацыяльнай пазіцыяй - Ніна Васільеўна Дыдышка.

11. Выступленне Дыдышка.
12. Вучаніца

МАЛІТВА

Божа! Абарані нас, беларусаў, не дапусці вайны паміж краінамі, паміж братамі-народамі!

Божа! Зрабі так, каб людзі не хварэлі .

Госпадзі! Дай пазбегнуць нам, жыхарам Белай Русі, усякіх нягод і гора!

Божа! Пазбаў людзей жорсткасці, злосці, зайздрасці! Зрабі, Усявышні, так, каб былі толькі радасць, шчасце, дабрыня!

Госпадзі! Не дай зведаць маім суайчыннікам голаду і холаду!

Дапамажы, Госпадзі, пазбавіцца гультайства, п’янства, наркотыкаў!

Навучы нас, як зрабіць наша жыццё лепшым!

Дай людзям розум, Божа літасцівы, каб не грашылі, каб умелі распазнаваць дабро і зло, бачылі свае памылкі!

Навучы, Божа, не сыходзіць з правільнага шляху!

Вучанік .

Нізка кланяюся табе за тое, што ўзгадавала мяне сярод сваіх палёў і лугоў, ля рэк бурлівых, сярод дуброў шумлівых, ля крыніц гаючых, сярод гаёў пявучых. Шчыры дзякуй за тое, што напоўніла маё сэрца любоўю да сваёй Бацькаўшчыны, да роднай мовы, навучыла паважаць і шанаваць сваіх продкаў, народныя традыцыі і культуру. Я лічу, што над маёй Беларуссю самае высокае, самае блакітнае неба, тут самае чыстае, самае салодкае паветра, тут самы звонкі смех дзяцей, тут жывуць самыя добразычлівыя, працавітыя, памяркоўныя і самыя сумленныя людзі. І я шчаслівы ад таго, што жыву сярод гэтых шчырых людзей на цудоўнай беларускай зямлі, за якую я моцна-моцна трымаюся сваімі каранямі. Таму і не страшаць мяне ніякія жыццёвыя віхуры, бо я ведаю, я ўпэўнены, што мая Айчына дапаможа сыну, і сам ганаруся, што я з Беларусі.

14. Настаўнік.

Вы ведаце, што самае дарагое, што ў нас ёсць - гэта нашы людзі. Ад іх залежыць як будзе далей развівацца наша дзяржава. Пагэтаму была створана Рэспубліканская праграмма дэмаграфічнай бяспекі на 2011-2015 гады.

Абмеркаванне відэароліка “Онохавы”

Упражнение «Я — патриот»

Составьте представление о себе как о патриоте своей Родины, оценив (по пятибалльной шкале) ряд качеств образа «Я-патриот».

* гражданин Беларуси *патриот своего народа

* интернационалист

* гордость за своё Отечество

* сочувствие страданиям своего народа

* готовность к защите Беларуси

* уважение к отечественной истории

*вера в будущее Беларуси

Ситуация-проба «Родина одна»

Вы — знаменитость, мастер-специалист, но вас не устраивают материальные условия (низкая зарплата, плохие жилищные условия). После очередного заграничного турне вам предлагают переехать жить и работать в престижном месте за границей, с хорошей оплатой, виллой, автомашиной… Но гражданство надо менять. Ваше решение?

Социально-приемлемые позиции: . человек имеет право выбрать место жительства. ответственность за близких людей. высокая оплата труда лучше низкой. Родина у человека одна. патриотизм. интернационализм.

Ситуация-проба «Беженцы»

У вашей семьи большая квартира (каждый имеет свою комнату). В одно прекрасное время мама приводит в дом беженцев (они с Кавказа) — чужую женщину с ребёнком — вашим ровесником, пожить временно. Какова будет ваша реакция?

Социально-приемлемые позиции: . милосердие, альтруизм, сострадание. стремление помочь людям. интернационализм.

Вучни:

Беларусь ты мая дарагая!

Беларусь ты мая дарагая!

Беларусь! Ты — краіна мая.

Табе я душой прысягаю.

Ты — матуля, радзіма мая.

Ты, як сонейка, у небе мне свеціш,

Ты, як знічка, мне ззяеш ўначы.

Прыгажэйшай няма ў цэлым свеце,

Не знайсці нідзе лепшай, чым ты!

Я люблю твае рэкі і нівы,

І крыніцы, лугі і лясы,

Бо не знойдзеш нідзе на планеце

Гэткай мілай, дзівоснай красы!

КРАЙ МОЙ БЕЛАРУСКІ…

Я - беларус, і тым ганаруся.

Я - беларус, і я пакланюся

Гаям шумлівым і хлебным нівам.

Я - беларус, і тым ганаруся.

Я - беларус, і я памалюся

За звонкае слова,

За родную мову.

Я - беларус, і тым ганаруся.

Я - беларус, і я клянуся

Айчыне служыць

І краем сваім даражыць.